تقابل خریداران و فروشندگان در روزهای آتی
شاخصکل بازار سرمایه این روزها به لطف حرکت شاخصسازها به خصوص گروه خودرو، سبزپوش است. اوایل بهمن ماه گذشته نماگر بازار در کف کانال یک میلیون و 200 هزار واحد قرار داشت، از آن زمان تاکنون روند صعودی شاخصکل ادامه داشته است. صعود بورس در 20 روز اخیر شتاب گرفته است و افزایش ارزش معاملات خرد نیز بیانگر شور و شوقی است که در بین سهامداران ایجاد شده است.
با نزدیک شدن نماگر بازار به کانال 1.5 میلیون واحد انتظار میرود از قدرت و شدت صعود بورس کاسته شود چرا که همچنان پشتوانه قوی برای ادامه مسیر ندارد. در واقع انتظار غالب سهامداران در انتهای سال گذشته، نتیجهبخش بودن مذاکرات بود. با این حال تداوم ابهامات در این مسیر به رشد قیمت دلار و در نتیجه روند صعودی دیگر بازارها منجر شد. اکنون دیگر بازارها نظیر طلا، خودرو و مسکن هم فاز صعود کوک کردهاند.
انتشار گزارشهای امیدوارکننده شرکتها و نزدیک شدن به فصل مجامع در این برهه از زمان نمیتواند تاثیر قابل توجهی داشته باشد. اما اگر ورود نقدینگی از سوی حقیقیها به بورس و خروج سرمایهها از صندوقهای درآمدثابت ادامه دار باشد، آنگاه محرکهای قویتری برای شکستن مقاومتهای پیش روی شاخصکل فراهم خواهد شد.
از سوی دیگر در روزهای آینده تقابل حساس فروشندگان و خریداران را شاهد خواهیم بود. برخی از سرمایهگذاران کمکم به فکر سیوسود و کنار نشستن از رالی صعودی آخر بورس خواهند بود و در نتیجه انتظار میرود حجم و قدرت عرضهها در روزهای آتی افزایش یابد. اما از سوی دیگر با افزایش ارزش معاملات خرد و بهبود وضعیت نقدشوندگی در بازار، سهامداران خرد به فکر میانگین کم کردن و تزریق نقدینگی جدید خواهند بود. تقابل این دو گروه، مسیر بعدی شاخص کل را تعیین خواهد کرد.
راز درجا زدن شاخص بورس
تقریبا ده روز است که شاخصکل همینجاست. هر روز نوسان محدودی دارد، عمدتا حرکت شاخص در نیمه ابتدایی، با روند معکوس در نیمه پایانی جبران میشود و در نتیجه شاخص کل به نوسان چند صد واحدی (چه مثبت و چه منفی) بسنده میکند.
زمانی که اوج معاملات بود، شاخصکل گاهی تا 80 هزار واحد هم رشد میکرد و ارزش معاملات خرد به بیش از 30 هزار میلیارد تومان میرسید. اما بی رمقی بازار سرمایه (مشابه با رکود در بازارهای موازی) هم به خاطر شرایط فرسایشی این روزهاست و هم به خاطر بلاتکلیفی.
گاهی اوقات در تحلیلها به این مسئله اشاره میشود که بازار در فاز استراحت است اما نباید روند خنثی این روزهای بورس را به نام استراحت یا کف سازی تعبیر کرد. بورس همانند بوکسوری است که در راند آخر بدون انرژی و توان لازم، فقط سعی دارد ضربه بیشتری نخورد.
در این شرایط حتی اگر بحث توافق و آزادسازی 7 میلیارد دلار بلوکه شده در کرهجنوبی هم نهایی شود، باز هم بعید است بازار حرکت پرتوانی را آغاز کند.
بورس این روزها درگیر “چرا”های متعددی است و اگر نتواند به اکثریت آنها پاسخ روشنی بدهد، روال فعلی ادامه مییابد؛ چه آن که اکنون نمادهای متعددی شرایط بنیادی مطلوبی دارند اما دست و دل سهامداران به خرید آنها نمیرود. گواه این مدعا نیز مشارکت بسیار اندک در عرضه اولیه فزر و صف فروش آن چند روز پس از عرضه اولیه است.
صف خرید خودروییها و امید به رشد بورس
اگرچه امروز هم شاخصکل و هم شاخص هموزن، قرمزپوش شدند اما نکتههای امیدوارکنندهای در معاملات قابل مشاهده بود. اندک اندک از میزان نمادهایی که در صف فروش گرفتار هستند کاسته شده و در مقابل نمادهای بیشتری به صف خرید میرسند. به طور دقیقتر تا همین ده روز پیش حدود 60 تا 70 درصد نمادها صف فروش داشتند و حالا صف فروش نزدیک به 50 درصد نمادها پابرجا مانده است. از سوی دیگر اقبال عمومی به دو نماد مطرح گروه خودرو، افزایش یافته و هم «خودرو» و هم «خساپا» صف خرید سنگین و قابل توجهی داشتند. بررسی رالیهای صعودی گذشته بورس نیز بیانگر این است که روندهای صعودی، با صف خرید نمادهای لیدر به خصوص در گروه خودرو و بانک آغاز میشود. در نتیجه اگر شرایط این روزها ادامه داشته باشد، میتوان انتظار داشت صف فروشها کمکم برداشته شده و بازار به یک تعادل نسبی برسد. اما برای صعودی شدن بورس هنوز شرایط کافی مهیا نشده است.
ارزش معاملات خرد چند روزی است که بین 3 تا 4 هزار میلیارد تومان است و این موضوع به نقدشوندگی بازار کمک کرده است البته باید به یاد داشت که ارزش معاملات بازار رمزارز در ایران حدود 5 تا 10 هزار میلیارد تومان در هر روز است! پس بازار سرمایه برای جلب اعتماد عمومی همچنان راه سختی در پیش دارد. داغ شدن تنور انتخابات و مشخص شدن نتایج مذاکرات وین، میتواند عبور از این مسیر سخت را سرعت بخشد.
شاخصکل این روز ها
شاخصکل به لطف صف خرید و سبزپوشی برخی نمادهای شاخصساز توانست رشد بیش از یک درصدی را به ثبت برساند و بار دیگر به کانال 1.2 میلیون واحد باز گردد. حجم و ارزش معاملات هم نسبت به روزهای گذشته افزایش یافت، به گونهای که حجم معاملات «خساپا» دوباره از مرز یک میلیارد سهم فراتر رفت. با این حال بعد از اعلام تصمیمات ده گانهای که در شورای هماهنگی اقتصادی دولت تصویب شد، حجم عرضهها افزایش یافت. این مسئله بار دیگر نشان از بیاعتمادی سهامداران به تصمیمات و اقداماتی است که فقط جنبه رسانهای پیدا میکند. برای مثال از شهریور ماه سال گذشته تا کنون بارها تزریق یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی برای حمایت از بازار وعده داده شده است و حالا در اردیبهشت 1400 بار دیگر این وعده تکرار میشود.
در این شرایط بازار همچنان باور ندارد که اجماعی بر سر حمایت از بازار صورت گرفته و پایداری صف فروش بر روی بیش از 400 نماد، موید این مطلب است. برای این که اعتماد سهامداران جلب شود باید در روزهای آینده باز هم شاهد افزایش ارزش معاملات و بهبود ضریب نقدشوندگی بازار باشیم. اما اگر این اتفاق رخ ندهد، بی اعتمادی در بورس عمیقتر خواهد شد.
شرایط بازار در این روزها منطقیتر شده
شرایط بازار در این روزها منطقیتر شده است. همانند روزهای خوش بورس، بیشترین ارزش معاملات در دو روز اخیر در اختیار دو صندوق دارایکم و پالایش قرار دارد و بیشترین حجم معاملات هم به نمادهای خودرویی و بانکی اختصاص یافته است. ارزش معاملات خرد رشد مختصری داشته است و از تعداد نمادهای گرفتار در صف فروش کاسته شده است. مهمترین نکته امروز نیز سبزپوشی شاخصکل در روز آخرین روز کاری هفته است. طبق روال ماههای اخیر سهامداران ترجیح میدهند روزهای آخر هفته یا قبل از تعطیلی، استراتژی محافظهکارانهتری داشته باشند و در نتیجه حجم عرضهها در روزهای چهارشنبه افزایش مییافت. با این حال امروز نمادهای بانکی به صف خرید قابل توجه رسیدند و گروههای خودرویی، شیمیایی و سرمایهگذاریها هم وضعیت مساعدتری داشتند.
اما اگر بخواهیم از دید سهامداران خرد بازار را نگاه کنیم، هنوز بورس به تعادل نرسیده است و رنگ پورتفوها به قرمز متمایل است. کاهش مختصر شاخصهم وزن نیز گواه این مدعا است و برای اینکه ارزش پورتفوها بتواند بر مدار صعودی حرکت کند، باید منتظر روزهای آتی باشیم.
ارزش معاملات خرد در بازار سرمایه
وقتی ارزش معاملات خرد در بازار سرمایه به حدود 1200 میلیارد تومان برسد، دیگر نمیتوان بورس را بازاری پویا و نقدشونده ( که از مهمترین مزایای آن است) دانست. بیش از 80 درصد نمادهای بازار سرمایه امروز در صف فروش گرفتار بودند و تقاضای بسیار اندکی که در سمت مقابل قرار داشت، آن قدر نبود که حتی به چشم بیاید. شاید برخی بر این باور باشند که تصمیم سرمایهگذاران در این روزها به نتایج نشستهای دنبالهدار وین گره خورده است.
سهامداران قدیمیتر به یاد دارند که شش سال پیش هم مذاکرات برجام در جریان بود، به همین میزان نااطمینانی در بازار وجود داشت اما بورس پویاتر و سرزندهتر دنبال میشد. اکنون در سال 1400 نه اقدام قابل توجهی در ارتباط با بورس انجام شده، نه مسئولان به دنبال جلسات همفکری هستند و نه بهارستاننشینان به دنبال احیای بورس هستند. به واقع اکنون بورس از اولویت خارج شده است و تنها با محدودکردن دامنه نوسان، از ریزش سنگین آن جلوگیری شده است. در این شرایط روزهای پیش رو در این هفته نیز با کمترین حجم از معاملات و بدون نوسان خاصی ادامه خواهد یافت.