وقتی از سرمایه‌گذاری صحبت می‌شود شاید پیش‌فرض ذهنی بسیاری از افراد داشتن سرمایه زیاد و چند ده میلیونی برای شروع سرمایه‌گذاری است. این سوگیری ذهنی از آنجا ناشی می‌شود که همواره در دوران کودکی به پس‌انداز و سپرده‌گذاری در بانک اشاره می‌شود. در واقع در زمینه سرمایه‌گذاری در ایران فرهنگ‌سازی مناسبی انجام نشده است.
از طرف دیگر بسیار پیش آمده است که وقتی دیگر افراد را به سرمایه‌گذاری دعوت می‌کنید این بهانه را می آورند که پولی برای سرمایه‌گذاری ندارند. اینجا باید به یکی از تعاریف مهم سرمایه‌گذاری اشاره کرد یعنی «به تاخیر انداختن مصرف امروز و خرید دارایی به‌منظور کسب سود و منافع بیشتر در آینده است».
در اینجا یک خبر خوب داریم و یک خبر نستا بد! خبر خوب آن که حتی با چند هزار تومان هم می‌توان سرمایه‌گذاری کرد، اما خبر نسبتا بد آن است که برای سرمایه‌گذاری باید اندکی دانش سرمایه‌گذاری یا مدیریت سرمایه داشته باشید. همان گام‌هایی که برای سرمایه‌گذاری با مبالغ سنگین باید پیموده شود، اینجا هم باید در نظر گرفته شود : تعیین میزان ریسک‌پذیری، مشخص کردن اهداف سرمایه‌گذاری، داشتن حد سود و ضرر، ترسیم چشم‌انداز زمانی و در نهایت تعیین استراتژی مکتوب!
فرقی ندارد شما بخواهید 100 هزار تومان سرمایه‌گذاری یا 100 میلیارد تومان، باید بدانید که چه مدت به این سرمایه، نیاز ندارید؟ چقدر سود کنید برای شما کافی است؟ چه میزان ریسک را میتوانید متحمل شوید؟ سرمایه ابتدایی شما از چه راهی بدست آمده است؟ اگر این میزان سرمایه از دست برود، چه اتفاقی برای زندگی شما رخ خواهد داد؟ اگر این تکلیف این موارد مشخص شود، ادامه کار را میتوانید به استراتژیتان بسپارید؟
در راستی معرفی روش‌های سرمایه‌گذاری با مبلغ کم، فرض می‌کنیم شما 100 هزار تومان پول دارید و در ادامه روش‌های سرمایه‌گذاری این میزان پول را بررسی می‌کنیم. به طور قطع می‌دانیم با این میزان سرمایه نمی‌توان خانه یا خودرو خرید اما می‌توان در زمینه‌های مرتبط با این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کرد.
سپرده‌گذاری در بانک
معروف‌ترین و دم دست‌ترین مدل سرمایه‌گذاری در کشور، سپرده‌گذاری در بانک است. در شرایط فعلی، بانک‌ها به سپرده‌های بلندمدت، 16 درصد سود سالیانه می‌پردازند. این میزان سود چند سال پیش تا 20 درصد هم رشد داشته اما طبق ابلاغ بانک مرکزی، سود سپرده‌های بلندمدت (یک ساله) نمیتواند از 16 درصد بیشتر شود. اگر تورم در کشور کمتر از 16 درصد باشد، سپرده‌گذاری در بانک، توجیه اقتصادی دارد اما اکنون که تورم بالاتر از 40 درصد است، با وجود دریافت سود 16 درصدی از بانک، ارزش سرمایه شما در انتهای یک سال، 24 درصد کاهش خواهد داشت! پس در شرایطی که تورم بسیار پایین بوده و یا در شرایطی که بازارهای مختلف در رکود بوده یا ریسک دیگر بازارها به شدت بالا باشد، می‌توان به سپرده‌گذاری در بانک فکر کرد.
بر اساس آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار نرخ سودهای بانکی به این شرح است؛
- سپرده کوتاه‌مدت عادی (کارت‌های بانکی): ۱۰ درصد
- سپرده کوتاه مدت ویژه سه‌ماهه: ۱۲ درصد
- سپرده کوتاه‌مدت ویژه شش‌ماهه: ۱۴ درصد
- سپرده بلندمدت با سررسید یک‌سال: ۱۶ درصد
- سپرده بلندمدت با سررسید ۲ سال: ۱۸ درصد
دو نکته مهم در این بین وجود دارد. نخست اینکه اغلب بانک‌ها برای پرداخت سود یکساله، الزام سرمایه‌گذاری به مبلغ حداقل یک میلیون تومان دارند. در واقع اگر شما 100 هزار تومان داشته باشید فقط در برخی از بانک‌ها میتوانید سود 16 درصد سالیانه را دریافت کنید. نکته مهم دیگر آن که سود ویژه 3 یا 6 ماهه نیز در بسیاری از بانک‌ها پرداخت نمی‌شود.
سرمایه‌گذاری در بورس
ارزش اسمی هر سهم در بورس اوراق بهادار تهران 100 تومان است. در این روزها نیز ارزشِ بازار بسیاری از سهام نیز در همین محدوده است. در نتیجه با در اختیار داشتن 100 هزار تومان میتوانید روی سهام شرکت‌های مختلف بورسی و فرابورسی سرمایه‌گذاری کنید. قیمت روز برخی از نمادهای بورسی و فرابورسی در حال حاضر کمتر از 100 تومان و قیمت برخی از آن‌ها نیز بیشتر از 10 هزار تومان است.
اگر کد بورسی ندارید، در گام نخست باید در سامانه سجام ثبت نام کنید. برای ثبت نام در سایت سجام، باید اطلاعات کامل خود را همانند کد ملی، کدپستی، تاریخ تولد، شماره حساب و … را از قبل آماده کرده باشید. بعد از تکمیل ثبت نام در سایت سجام و دریافت کد ده رقمی، میتوانید به صورت غیرحضوری و از طریق درگاه‌ها و اپلیکیشن‌هایی که در حال حاضر تایید شده است، احراز هویت خود را نیز انجام دهید. پس از پایان این مراحل، میتوانید هم به صورت حضوری و هم به صورت غیرحضوری در یکی از کارگزاری‌های معتبر، کد بورسی، نام کاربری و رمز سامانه معاملات آنلاین را دریافت کنید. همه این موارد در چند ساعت می‌تواند انجام شده و از روز کاری بعد، میتوانید اولین معامله خود را انجام دهید.
اگر هنوز برای انتخاب کارگزاری مردد هستید، از طریق این لینک میتوانید ثبت نام خود را تکمیل و از مزایای ویژه آن استفاده کنید.
برای سرمایه گذاری در بورس، تشکیل پورتفویی از سهام مختلف، منطقی‌ترین روش برای کسب سود معقول است اما با داشتن 100 هزار تومان نمی‌توان روی سبد سهام متنوعی تشکیل داد. بهتر آن است که سراغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک بروید.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری انواع مختلفی دارند که هر کدام می‌تواند برای گروهی از افراد و در زمان‌های مختلف استفاده شود. سه مدل عمده صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی، مختلط و درآمدثابت هستند که میتوانید اطلاعات تکمیلی و جامع‌تر را در اینجا مطالعه کنید.
اگر ریسک‌پذیر نیستید و تمایل دارید در بانک سپرده‌گذاری کنید پیشنهاد می‌کنم یکی از صندوق‌های ETF درآمدثابت را انتخاب کنید. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بسیار راحت بوده و نیازی به مراجعه حضوری ندارد. از سوی دیگر در حالت کلی سود این صندوق‌ها بالاتر از سپرده‌گذاری در بانک است.
اطلاعات کامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری را میتوانید در اینجا ببینید. حتما سعی کنید در صندوق‌های مجوزدار سرمایه‌گذاری کنید.
طلا و سکه
قاعدتا با 100 هزار تومان نمی‌توانید ربع، نیم یا سکه تمام یا دیگر انواع سکه (پارسیان، الیزابت، سگه گرمی و انس) بخرید اما میتوانید از چند طریق در بازار طلا سرمایه‌گذاری کنید. هم میتوانید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا را خریداری کنید. این صندوق‌ها طبق اساسنامه و امیدنامه خود موظف هستند بخش عمده سرمایه جذب شده از سرمایه‌گذاران را روی طلا و متعلقات آن سرمایه‌گذاری کنند. در حال حاضر نمادهای زر، عیار، کهربا، گوهر، مثقال، نهال و طلا از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا هستند که همانند سهام میتوانید واحدهای آن‌ها در بازار سرمایه بخرید.
اگر اندکی سرمایه بیشتری داشته باشید، میتوانید روی سکه‌های یک روزه (رفاه، ملت، صادرات و …) سرمایه‌گذاری کنید. با خرید هر ده واحد از این سکه‌ها میتوانید یک سکه فیزیکی از بورس کالا تحویل بگیرید. اگر سکه تمام طرح جدید که سال ضرب آن 1386 باشد در اختیار دارید، میتوانید این سکه‌ها را به بورس کالا تحویل داده و به جای آن گواهی سکه دریافت کنید. در این حالت نگرانی بابت نگهداری و امنیت سکه‌ها نخواهید داشت.
مدل‌های دیگری برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا وجود دارد که رسمی نبوده و مبتنی بر اعتماد طرفین است. این موارد را در حالت کلی پیشنهاد نمی‌کنیم مگر آن که به شخص سرمایه‌پذیر اعتماد کافی داشته باشید.
بازار فارکس
اگر تمایل به سرمایه‌گذاری پرریسک‌تر و یا اهرمی هستید، میتوانید به بازار فارکس هم سر بزنید. در این بازار امکان معامله بر روی جفت ارزها و برخی از کامودیتی‌ها همانند انس طلا، نفت و برخی فلزات اساسی وجود دارد. بازار فارکس به جهت 24 ساعته بودن، معاملات اهرمی، نوسانات سنگین و بازیگران بزرگ، ریسک بالاتری دارد و در قبال این ریسک بالا، امکان سودآوری بیشتری هم برای شما مهیا می‌کند. دریافت کد معاملاتی از بروکرها در حال حاضر به صورت آنلاین امکان‌پذیر است. اما دو نکته مهم وجود دارد:
نخست اینکه فعالیت در بازار فارکس در ایران رسمیت ندارد. در نتیجه اگر به مشکلی برخورید، امکان پیگیری قضایی آن در ایران وجود ندارد. در واقع شما به یکی از نمایندگی‌های بروکرها در کشورهای همسایه متصل می‌شوید.
نکته مهم دیگر اینکه فعالیت در بازار فارکس به صورت دلاری است. معمولا برای باز کردن حساب واقعی، باید حساب خود را به میزان حداقل قابل قبول توسط آن بروکر شارژ کنید. برای مثال برخی از بروکرها حداقل شارژ اولیه را 50 دلار در نظر گرفته‌اند که با قیمت دلار امروز حدود یک میلیون و 300 هزار تومان می‌شود.
بازار ارزهای دیجیتال
بیت‌کوین، شیبا، دوج‌کوین، تتر و … از پرتکرارترین نام‌ها در بازار ارز دیجیتال یا رمزارزهاست. با توجه به اقبال جهانی به این بازار و رکود در بازارهای موازی در ایران، اکنون بسیاری از مردم دوست دارند در این بازار نیز سرمایه‌گذاری کنند. اما به یاد داشته باشید بازار ارز دیجیتال به نوعی پرریسک‌ترین بازار در مقایسه با دیگر بازارهای معرفی شده است. اگر تمایل دارید در این بازار سرمایه‌گذاری کنید، این کار را با مبالغ بسیار کم شروع کنید تا راه و چاه کار دستتان بیاید. اگر هم ریسک‌پذیر نیستید، قید این بازار را بزنید. سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها یا کریپتو، نیاز به مطالعه، به روز بودن و آشنایی با اپلیکیشن‌های مختلف دارد. اگرچه تبلیغات اغوا کننده زیادی این روزها درباره این بازار به چشم می‌خورد اما بهتر است قبل از هر کاری یکی دو ماه به مطالعه و بررسی این بازارها بپردازید. نام برخی از سایت‌های معتبر در این زمینه را در اینجا ذکر کرده‌ایم:
https://coinmarketcap.com
https://coin360.com
خیلی کاربردی بود. ممنون