اضطراب پولی (Money Anxiety) شامل نگرانی شدید، ترس و استرس در مورد مسائل مالی، چه شخصی، چه کاری یا هر دو است. اضطراب پولی نه تنها برای افرادی که فقر را تجربه می‌کنند، بلکه برای متخصصان کسب وکار و تجارت نیز اتفاق می‌افتد. در حالی که اضطراب مالی می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت جسمی و روانی ایجاد کند، اما درمان موثری هم برای آن وجود دارد.
اضطراب پولی چیست؟
اضطراب پولی که به عنوان اضطراب مالی نیز شناخته می‌شود، نوعی اضطراب است که در اثر استرس مالی ایجاد می‌شود. این اضطراب می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد و تأثیری ماندگار بر سلامت روانی، اجتماعی، فیزیکی و مالی فرد داشته باشد. در حالی که اختلالات اضطراب پولی یک تشخیص بالینی نیست، اما بسیار رایج است و با بسیاری از علائم و تشخیص‌های سلامت رفتاری همراه است. این اضطراب برای برخی، نگرانی‌های ناشی از ناتوانی در پرداخت هزینه تحصیل فرزندان در دانشگاه یا بازنشستگی به موقع است. برای دیگران، ترس از بی‌خانمانی یا حتی ناامنی غذایی است. در حالی که دامنه نگرانی‌های فردی ممکن است بسیار متفاوت باشد، احساس ترس، نگرانی و استرس در مورد پول و امور مالی وجود دارد. علائم اضطراب پولی اضطراب پولی می‌تواند به روش‌های مختلفی در رابطه با مسئولیت‌های شخصی، حرفه‌ای یا هر دو ظاهر شود.
علائم رایج اضطراب پول عبارتند از:
اختلال در خواب: مشکل به خواب رفتن، خواب ماندن، یا بی‌خوابی به دلیل اضطراب پول.
اختلال در اشتها: بی‌اشتهایی یا پرخوری در پاسخ به اضطراب پول.
شکایات جسمی: تنش عضلانی، گرفتگی فک، مشکلات گوارشی، سردرد، میگرن و …
طرز فکر کمبود: دیدگاهی منفی که به کمبود و رقابت بر سر منابعی مانند پول، غذا و شغل متمرکز است. همچنین می‌تواند شامل «ذهن بسته» باشد. به عنوان مثال، افرادی که به طور مدام می‌گویند، “این کار نمی‌کند” یا “هیچ چیز کمک نمی‌کند.”
نشخوار فکری: تفکر بیش از حد در مورد تصمیمات، انتخاب‌ها یا اقدامات گذشته. به عنوان مثال، پرسیدن، “اگر من در آن شغل می‌ماندم، آیا از نظر مالی بهتر بودم؟”
رفتارهای اجتنابی: باز نکردن قبوض یا نگاه نکردن به موجودی حساب، زیرا نمی‌خواهید با واقعیت مالی خود و احساسات منفی مرتبط با آن مقابله کنید.
هراس: ترس، حملات پانیک، احساس تمایل به فرار از موقعیت خود.
رفتارهای وسواسی: وسواس در مورد امور مالی (موجودی یا صورت‌حساب‌های آتی) و بررسی رفتارها (حساب‌های مالی، اخبار مالی، سهام و غیره)
انزوای اجتماعی: ناشی از شرم استرس مالی و همچنین عدم تمایل به خرج کردن پول به دلیل اضطراب مالی.
فلج تجزیه و تحلیل: وقتی صحبت از تصمیم‌گیری‌های مالی ساده (مانند خرید مواد غذایی) می‌شود، احساس سردرگمی می‌کنید، زیرا مزایا و معایب آن را بی‌پایان می‌سنجید.
تصمیمات مالی واکنشی: کاهش چشمگیر هزینه‌ها، رفتار خسیس گونه و فروش دارایی‌های ارزشمند در پاسخ به اختلال اضطراب پول.
افسردگی: ناامیدی، خلق پایین، افکار و احساسات خودکشی.
عزت نفس پایین: احساس کم ارزش بودن و شایستگی و احساس بی‌کفایتی.
احساسات دشوار: شرم، خشم، ترس، اندوه، از دست دادن کنترل، پشیمانی، گناه و غیره.
تعادل ضعیف کار و زندگی: ناتوانی در استراحت، کار بیش از حد و فرسودگی.
چه چیزی باعث اضطراب پولی می‌شود؟
در حالی که علت‌های اختلالات اضطراب پولی متفاوت است، اما بروز آن در زمان عدم اطمینان اقتصادی شایع‌تر است. این موارد زمانی اتفاق می‌افتد که تغییراتی در درآمد و هزینه‌ها، افزایش فشار مالی، مسائل مربوط به روابط مالی یا همراه با سابقه آسیب مالی یا سایر شرایط سلامت روان وجود دارد.
اضطراب پول به ویژه در طول بحران‌های اقتصادی تاریخی مانند رکود بزرگ، بحران مالی سال 2008 و شرایط حاصل از پاندمی کرونا تشدید می‌شود. امروزه مردم با تورم و افزایش هزینه‌های زندگی، بیکاری و عدم اطمینان به دلیل تغییر روش کار، زندگی و صرف وقت و پول خود، فشار زیادی را تحمیل می‌کنند.
دلایل اضافی اضطراب پول ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آسیب‌های مالی گذشته
قابل درک است که به دلیل آسیب‌های مالی گذشته، احتمال دارد که فرد بیشتر اضطراب مالی را تجربه کند. علاوه بر این، ما به عنوان انسان، اغلب ناخودآگاه چیزهای آشنا را دوباره انتخاب می‌کنیم تا زمانی که آگاه شده و چیز بهتری را انتخاب کنیم. بنابراین، داستان پولی گذشته شما ممکن است موفقیت مالی فعلی شما را در قالب خود محدود یا خراب کند.
نمونه هایی از آسیب های مالی:
- آسیب های دوران کودکی یا بین نسلی با توجه به امور مالی
- فقر (تاثیر فقر بر سلامت روان قابل اغراق نیست)
- ورشکستگی
- سلب مالکیت / فروش کوتاه مدت
- شکست / تعطیلی کسب و کار
- بیکاری/ از دست دادن شغل
- هزینه‌های ناشی از تصادف/ بیماری/ جراحت
- هزینه‌های غیرمنتظره مراقبت‌های بهداشتی
- طلاق / جدایی با پیامدهای مالی آسیب زا
- دعاوی پرهزینه
- افزایش بدهی
بدهی قابل توجه می تواند منجر به اضطراب پولی در مورد وام‌های دانشجویی، پرداخت اقساط خودرو، وام مسکن، وام‌های تجاری، کارت‌های اعتباری و خریدهای نسیه شود. اگر شریک یا همسرتان بدهی‌های زیادی داشته باشد یا از نظر مالی با آنها رابطه وابسته گونه دارید، می تواند باعث ایجاد اضطراب مالی در شما شود. از آنجایی که اضطراب منطقی نیست، گاهی اوقات حتی مقادیر اندک بدهی می‌تواند باعث اضطراب پولی شود. برای برخی، انباشت بدهی یک رفتار اعتیادآور است.
2. از دست دادن درآمد
اضطراب در مورد پول می‌تواند با از دست دادن درآمد ناشی از موقعیت‌ها و شرایط مختلف ایجاد شود. نمونه های از دست دادن درآمد که ممکن است بر اضطراب پول تأثیر بگذارد عبارتند از:
- از دست دادن شغل، بیکاری
- تجارت شکست خورده
- جدایی یا طلاق
- مزایایی که تمام می‌شود
- پایان نفقه یا نفقه فرزند
- پایان پرداخت کمک هزینه
- فوت یکی از اعضای خانواده
- درآمد ناپایدار و عدم پس انداز
اختلالات اضطراب پولی در میان افرادی که درآمد ناپایدار به دلیل کار فصلی یا پروژه‌ای، خوداشتغالی، کم کاری یا ناتوانی دارند، رایج است. علاوه بر این، زمانی که پس‌انداز فرد کاهش می‌یابد یا به طور کامل از بین می‌رود، می‌تواند اضطراب ناشی از پول را تشدید کند.
3. اشتغال پذیری پایین
مشکل امنیت شغلی به دلیل نداشتن تجربه کاری یا تحصیلات می‌تواند به اضطراب پول منجر شود. در خانه ماندن والدین یا داشتن معلولیت می‌تواند مانع از کسب تجربه کاری شود. برخی دیگر ممکن است بر اساس نژاد، جنسیت، هویت جنسی/جنسیتی، سن، فرهنگ، مذهب یا ظاهر با تبعیض شغلی مواجه شوند.
4. عدم دسترسی به پول نقد یا اعتبار
برخی از افراد وقتی نقدینگی پایینی دارند، احساس اضطراب مالی می‌کنند، به این معنی که به «پول نقد» دسترسی ندارند. پول آنها ممکن است در سرمایه‌گذاری‌هایی مانند املاک، مشاغل یا سهام گره بخورد. یا شاید پیش از این یک خط اعتباری برای کسب و کار خود داشتند یا کارت اعتباری که اکنون حداکثر شده یا دیگر در دسترس آنها نیست. وقتی جایی برای اضافه کردن هزینه‌های اضافی وجود ندارد، می‌تواند باعث ایجاد اضطراب در مورد پول شود.
5. افزایش مسئولیت یا فشار مالی
مراحل مختلف زندگی یا رویدادهای زندگی می‌تواند هزینه‌های بیشتری را برای شما ایجاد کند. به عنوان مثال می‌توان به بیرون رفتن به تنهایی، ازدواج، بچ دار شدن، بازپرداخت وام‌های دانشجویی، پرداخت هزینه کالج فرزندانتان، یا پس‌انداز برای بازنشستگی اشاره کرد. اگر شغل آزاد داشته باشید، صاحب کسب و کار خود باشید، کارمند داشته باشید یا هزینه پرستار کودک پرداخت کنید، ممکن است فشار مالی افزایش یابد.
برخی از افراد در نقش‌های خود به عنوان مدیرعامل، مدیر مالی، CPA یا مدلی مالی یا هیئت مدیره، فشار مالی شدیدی را تجربه می‌کنند. حتی افراد بسیار ثروتمند نیز می توانند اختلالات اضطراب پولی را تجربه کنند، زیرا ممکن است در زمانی که در کانون توجه رسانه‌ها هستند، مسئولیت مالی و فشار زیادی را برای ادامه میراث و نام خانواده احساس کنند.
اضطراب زمینه‌ای یا سایر شرایط سلامت روان اگر فردی از قبل یک اختلال اضطرابی، سابقه تروما، PTSD، افسردگی یا سایر مشکلات سلامت روان داشته باشد، بیشتر مستعد ابتلا به اختلالات اضطراب پولی خواهد بود. برخی از شرایط سلامت رفتاری مانند اعتیاد، اختلالات خرج کردن اعتیادوار، یا اختلال دوقطبی، می‌توانند به مشکلات مالی که منجر به اضطراب پول می‌شوند، کمک کنند.
6. سوء استفاده مالی
قربانی سوء استفاده مالی شدن می‌تواند باعث اضطراب مالی شود، زیرا سوء استفاده‌کنندگان مالی یا قربانیان خود را استثمار مالی می‌کنند یا آنها را وادار می‌کنند تا از نظر مالی وابسته شوند تا راحت‌تر آنها را کنترل کنند. سوء استفاده مالی می‌تواند باعث شود فرد نسبت به پول احساس ناتوانی کند و از این رو علائم اضطراب را افزایش دهد.
7. فقدان سواد مالی
عدم توانایی خواندن یا درک صورت‌های مالی و گزارش‌ها، یا درک اصول مدیریت پول مانند بودجه‌بندی، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری می‌تواند اعتماد مالی را کاهش داده و اضطراب پول را افزایش دهد.
8. عدم وجود ارتباطات مالی در روابط
عدم ارتباط در مورد مسائل مالی می تواند باعث اضطراب پول شود. به عنوان مثال، اگر یکی از زوجین به امور مالی رسیدگی کند، دیگری ممکن است احساس کند که چیزی اشتباه است. اگر یکی از والدین شغل خود را از دست بدهد و با بچه‌ها گفتگوی آزاد نداشته باشد، ممکن است کودک شب‌ها نخوابند و نگران باشد که نتواند در خانه‌اش بماند یا به مدرسه خودش برود.
اثرات اضطراب پول
اضطراب پولی می‌تواند از نظر ذهنی، رابطه‌ای و جسمی و همچنین بر عملکرد شغلی یا عملکرد فرد در محل کار تأثیر بگذارد. اضطراب در مورد پول می‌تواند عواقب پایدار و برگشت ناپذیری داشته باشد. اثرات احتمالی اضطراب پول عبارتند از:
تعارض در رابطه
بر اساس یک نظرسنجی، دعوا بر سر پول دومین علت طلاق پس از خیانت است. علاوه بر این، یک مطالعه موردی دیگر نشان داد که 41 درصد از پاسخ دهندگان گفتند که اضطراب پول آنها حداقل در برخی مواقع بر شریک زندگی آنها تأثیر می گذارد و باعث اختلافات مالی و ایجاد اختلافات مالی می شود.
اختلال در عملکرد خانواده
اضطراب پول می‌تواند احتمال اختلال در عملکرد خانواده را افزایش دهد، زیرا اعضای خانواده با درگیری ناشی از مشکلات مالی یا اضطراب بر سر پول مواجه می شوند. این می‌تواند ازدواج را از بین ببرد و بر فرزندان تأثیر منفی بگذارد.
اعتیاد به مواد
بسیاری از افرادی که با اضطراب ناشی از پول سر و کار دارند، می‌توانند به مواد مخدر یا الکل به عنوان وسیله‌ای برای خود درمانی روی آورند، و می‌تواند به مرور زمان منجر به اختلال مصرف مواد یا اعتیاد منجر شود. هزینه‌های بیش از حد برای مواد می‌تواند علائم اضطراب پول را بیشتر کند. علاوه بر این، استرس مالی با وابستگی به الکل مرتبط است.
مشکلات عملکرد شغلی
یک نظرسنجی جدید نشان می دهد که کارمندان 25 درصد از روز کاری خود را صرف نگرانی در مورد پول می کنند. بنابراین، اضطراب از پول بر بهره وری در کار تأثیر منفی می گذارد و می تواند منجر به خطا، سهل‌انگاری و آسیب در حین کار شود.
احتکار
اضطراب پول اغلب شامل یک طرز فکر کمبود است که می تواند منجر به رفتارهای احتکار و در نهایت تبدیل به اختلال احتکار شود.
قمار
طبق مطالعات، اضطراب پول با قمار مرتبط است و می‌تواند به یک اعتیاد جدی به قمار تبدیل شود.
جرم
بر اساس یک مطالعه‌ای که به تازگی انجام شده، اضطراب مداوم پول و به ویژه بدهی ممکن است باعث شود که فرد از روی ناامیدی به رفتارهای مجرمانه مانند دزدی، فحشا، و خرید و فروش مواد مخدر روی بیاورد. این انتخاب‌ها می‌توانند پیامدهای عاطفی، اجتماعی و حقوقی پایداری مانند حبس داشته باشند.
اختلالات خواب
اضطراب در مورد پول می تواند منجر به بی خوابی مزمن و اختلالات خواب شود. موسسه خواب بهتر مطالعه‌ای انجام داد که نشان می‌دهد شرکت‌کنندگانی که بهترین خواب را داشتند از نظر مالی راحت هستند. علاوه بر این، نزدیک به دو سوم افرادی که خود را بدخواب می‌دانستند درباره آینده مالی خود مضطرب بودند.
شرایط پزشکی
مطالعات اخیر نشان می‌دهد که 23 درصد از بزرگسالان و 36 درصد از افراد نسل جدید استرس مالی را تجربه می‌کنند که به عنوان تشخیص PTSD است. استرس طولانی مدت هورمون هایی ترشح می کند که می توانند ذهن و بدن را فرسوده کنند و باعث مشکلات روانی، دیابت، بیماری قلبی، فشار خون بالا و سایر نگرانی‌های سلامتی شوند. این شرایط همچنین ممکن است ناشی از پرخوری به دلیل تعادل نامناسب بین کار و زندگی و همچنین خوردن غذاهای ارزان قیمت فرآوری شده، مواد مغذی اندک و کربوهیدرات های تصفیه شده و قند بالا باشد که منجر به افزایش وزن می شود.
شرایط سلامت روان
اضطراب بیش از حد پول می تواند منجر به اختلالات سلامت روانی مداوم از جمله عزت نفس پایین، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال هراس، افسردگی، PTSD ناشی از مالی و افکار و احساسات خودکشی یا مرگ بر اثر خودکشی شود.
کار بیش از حد و فرسودگی شغلی
افرادی که نگران پول هستند ممکن است چندین شغل داشته باشند، تعادل بین کار و زندگی ضعیفی داشته باشند و احساس کنند که «هرگز پول کافی ندارند» تا بتوانند کمتر کار کنند یا بازنشسته شوند. همه اینها می‌تواند منجر به کار بیش از حد و فرسودگی بالینی شود که منجر به اثرات غیرقابل برگشت شناختی و جسمی و از جمله مرگ شود. یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که ساعات طولانی کار، خطری برای سلامت شغلی است و می‌تواند کشنده باشد. نتایج نشان می‌دهد که در سال 2016، 488 میلیون نفر در معرض خطرات ساعات طولانی کار قرار دارند. بیش از 745000 نفر در آن سال به دلیل کار بیش از حد و در نتیجه سکته مغزی یا بیماری قلبی جان خود را از دست دادند.
21 نکته برای مقابله با اضطراب پول
مقابله با علائم اضطراب پولی می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد و منجر به ناامیدی شود. بدانید که می‌توانید به جای روی آوردن به استراتژی‌های مقابله‌ای ناسازگار مانند نوشیدن الکل یا پرخوری، مکانیسم‌های مقابله سالم را برگزینید. در ادامه 21 نکته برای مقابله با اضطراب پول آورده شده است:
- دیدگاه خود را تغییر دهید: سعی کنید از افکار منفی (تفکر مبتنی بر ترس) در مورد امور مالی اجتناب کنید، به جای آن بر تفکر فراوانی (مثبت، متمرکز بر راه حل) تمرکز کنید.
- روانشناسی پول خود را بهبود بخشید: این راهکار شامل افکار، باورها، احساسات و رفتارهای شما در مورد پول، رابطه شما با پول و رفتارهای شما در روابط مالی با دیگران است.
- به سلامت روان توجه کنید: در نظر بگیرید که آیا سلامت روانی زمینه‌ای، مصرف مواد یا مشکلی در رابطه به اضطراب مالی شما کمک می‌کند و آیا باید به آن رسیدگی کنید.
- جدا شدن از جنبه های مضر نفس: شما و مشکلات مالی شما دو مولفه متفاوت است. بدانید که ارزش شخصی درونی است نه بیرونی (لقب، دارایی، حساب بانکی). شما در ذات شایسته هستید.
- از سرزنش به مسئولیت تغییر دهید: از سرزنش والدین، شریک زندگی خود، اقتصاد، دولت یا هر کس دیگری به خاطر مشکلات مالی خود دست بردارید – مسئولیت زندگی مالی خود را به عهده بگیرید. این توانمندسازی و تنها راه ایجاد تغییر است.
- “توقف فکر” را تمرین کنید: هنگامی که افکاری دارید که اضطراب مالی شما را تشدید می‌کند، به سادگی به خود بگویید “متوقف شو”. افکار خود را به سمت دیگری هدایت کنید، ترجیحا سمتی مثبت.
- از CBT استفاده کنید: برخی از تمرین‌های رفتاردرمانی شناختی (CBT) به شما کمک می‌کند تا افکار منفی یا غیرمنطقی را که به اضطراب پولی دامن می‌زنند، بازسازی کنید.
- سواد مالی خود را بهبود ببخشید: یک دوره آنلاین مالی شخصی شرکت کنید، کتاب های مالی بخوانید، به پادکست‌های مرتبط با پول گوش دهید و کارشناسان مالی را در رسانه های اجتماعی دنبال کنید. با مشاوران مالی و سرمایه‌گذاری ارتباط برقرار کنید. مالی درمانی را امتحان کنید.
- بودجه بندی کنید: این مهم است تا مطمئن شوید که در واقعیت ریشه دارید. اگر یاد بگیرید چیزها آنقدر که فکر می‌کردید بد نیستند، احساس بهتری خواهید داشت. با این واقعیت روبرو شوید که آنها واقعا چقدر بد هستند، آگاهی اولین قدم برای بهبود وضعیت است.
- قابلیت استخدام خود را بهبود بخشید: تحصیلات یا آموزش خود را افزایش دهید، به دنبال مشاوره حرفه ای یا شغلی باشید، یا با یک شرکت استخدام یا کاریابی کار کنید.
- ذهن آگاهی را در زندگی مالی خود به کار ببرید: ازتفکر بیش از حد درباره گذشته یا نگرانی در مورد آینده خودداری کنید. از “سفر آینده” یا نوشتن داستان در مورد آینده نامعلوم خودداری کنید. زمانی که در اینجا و اکنون مستقر هستید، می توانید در اقدامات مالی و برنامه ریزی به جای واکنش پذیر، پاسخگو باشید.
- مراقبه را تمرین کنید: مدیتیشن مانند راه اندازی مجدد برای ذهن، بدن و روح است. می تواند آرامش درونیو روانی را تسهیل کند. همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا از منیت جدا شوید و با خود عمیق‌تر خود ارتباط برقرار کنید، که برای تصمیم‌گیری‌های مالی دقیق‌تر و آگاهانه‌تر مفید است.
- مانتراها را برای اضطراب بخوانید: اینها جملات تاکیدی هستند که می توانند در طول مدیتیشن یا هر زمان که نیاز به توقف تفکر منفی، فاجعه آمیز یا مبتنی بر ترس داشته باشید، بیان و تکرار شوند.
- روی خودتان سرمایه گذاری کنید: این ممکن است از طریق عشق به خود و مراقبت مالی انجام شود. والدین خوب، مربی مثبت و مدافع دلسوز خود شوید.
- یک برنامه ایجاد کنید: سقف های خود را با باورهای خود محدودکننده تعیین نکنید. برای اهداف آینده مالی و شغلی خود برنامه‌ریزی کنید. حتی اگر شرایط مالی تنگ باشد، برنامه‌ریزی برای رهایی از بدهی و شروع پس‌انداز باعث می‌شود احساس قدرت کنید و به شما امیدواری می‌دهد.
- یک نتیجه مالی مثبت را تجسم کنید: از قدرت پیشگویی خودشکوفایی استفاده کنید. درست مانند روانشناسی ورزشی، خود را در نظر بگیرید که اهداف مالی خود را به منظور افزایش احتمال انجام این کار انجام دهید.
- به دنبال کمک مالی باشید: به دنبال کمک‌های دولتی مانند کمک‌های عمومی، ناتوانی تامین اجتماعی، کمک های مالی دانشجویی، یا خدمات بانک غذای محلی باشید.
- قدردانی را تمرین کنید: قدردانی تمرینی است که می تواند با آموزش مغز شما برای نگاه کردن به بخش های خوب هر موقعیتی، تفکر منفی را به مثبت تبدیل کند. قدردانی و اضطراب را نمی توان همزمان تجربه کرد.
- مذاکره: از خودتان دفاع کنید – از نظر شخصی، حرفه ای و مالی. صدای خود را پیدا کنید و آنچه را که نیاز دارید و لیاقتش را دارید بخواهید. از مذاکره در همه چیز از خریدهای کوچک گرفته تا درخواست افزایش حقوق و تبلیغات استفاده کنید.
- فعالیت بدنی داشته باشید: برای رهایی از تنش و اضطراب ورزش کنید. بهبود سطح سروتونین و دوپامین؛ و خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی و دیابت را کاهش دهید. وقتی از نظر بدنی قوی‌تر باشیم، از نظر روحی نیز قوی‌تر هستیم.
- مرزهای مالی را در روابط خود تعیین کنید: برای سوء استفاده مالی کمک بگیرید. در صورت نیاز نه بگویید. از ارتباطات قاطعانه برای تعیین محدودیت های مالی با دوستان، شریک زندگی، بچه ها و هرکسی که با آنها رابطه مالی دارید، استفاده کنید.
